菜根谭 · 修身
cài gēn tán · xiū shēn
zuò
jīng
jīn
měi
de
rén
pǐn
dìng
cóng
liè
huǒ
zhōng
duàn
lái
xiān
tiān
jiē
de
shì
gōng
xiàng
báo
bīng
shàng
guò
niàn
cuò
biàn
便
jué
bǎi
xíng
jiē
fēi
fáng
zhī
dāng
hǎi
náng
róng
zhēn
zhī
xià
lòu
wàn
shàn
quán
shǐ
shēng
kuì
xiū
zhī
dāng
líng
yún
bǎo
shù
jiǎ
zhòng
chēng
chí
máng
chǔ
shì
wèi
cháng
xiàng
xián
zhōng
xiān
jiǎn
diǎn
guò
dòng
shí
niàn
xiǎng
cóng
jìng
cāo
chí
fēi
xīn
wèi
shàn
ér
gāo
shèng
rén
shī
ēn
ér
yào
míng
jié
hǎo
xiū
ér
jīng
shì
hài
zhí
jié
ér
biāo
jiàn
jiē
shì
shàn
niàn
zhōng
máo
shàng
jīng
zuì
jiā
dài
zuì
nán
chú
zhě
shì
jǐn
zhā
zhǎn
jué
méng
cái
jiàn
běn
lái
zhēn
néng
qīng
guì
néng
qīng
qīng
guì
zhī
xīn
néng
zhòng
míng
yòu
zhòng
zhòng
míng
zhī
niàn
shì
shì
jìng
zhī
chén
fēn
wèi
sǎo
ér
xīn
jìng
zhī
jiè
wèi
wàng
chù
chú
jìng
kǒng
shí
ér
cǎo
shēng
fēn
rǎo
zhì
zhī
chǎng
ér
gǎo
xīn
zhī
xué
zhě
dāng
xīn
yuán
níng
zhēn
dāng
shì
zhì
tián
yǎng
yuán
zuó
zhī
fēi
liú
liú
zhī
gēn
jìn
méng
ér
chén
qíng
zhōng
lèi
jīn
zhī
shì
zhí
zhí
zhī
zhā
wèi
huà
ér
fǎn
zhuǎn
wèi
gēn
shì
biàn
便
yǒu
xián
niàn
xiǎng
fǒu
yǒu
shì
biàn
便
yǒu
fǒu
biàn
便
yǒu
jiāo
jīn
fǒu
shī
biàn
便
yǒu
yuàn
wàng
qíng
huái
怀
fǒu
shí
shí
jiǎn
diǎn
dào
cóng
duō
shǎo
cóng
yǒu
chǔ
cái
shì
xué
wèn
de
zhēn
xiāo
shì
rén
yǒu
bǎi
zhé
huí
zhī
zhēn
xīn
cái
yǒu
wàn
biàn
qióng
zhī
miào
yòng
jiàn
gōng
shì
shì
yào
cóng
shí
zhe
jiǎo
ruò
shǎo
shēng
wén
biàn
便
chéng
wěi
guǒ
jiǎng
dào
xiū
niàn
niàn
yào
cóng
chù
ruò
shāo
gōng
xiào
biàn
便
luò
chén
qíng
shēn
máng
ér
máng
xián
xiá
zhī
shí
jǐng
duò
xīn
fàng
ér
fàng
shōu
shè
zhī
hòu
chàng
tiān
zhōng
wèi
shēng
wén
ér
zhāo
zhuàng
鹿
xìng
yīn
huàn
yǎng
ér
shòu
jiàn
míng
wèi
zhāo
huò
zhī
běn
nǎi
sàn
zhì
zhī
méi
xué
zhě
wèi
sǎo
chú
niàn
cháng
xīng
cái
shén
gōng
guǐ
shǐ
xiān
chén
rǎn
fāng
jiě
kāi
wǎng
tiān
luó
diǎn
rěn
de
niàn
tou
shì
shēng
mín
shēng
zhī
gēn
duàn
wèi
de
jié
shì
chēng
tiān
chēng
zhī
zhù
shí
jūn
zi
chóng
rěn
shāng
cán
róng
tān
mào
biàn
便
wèi
wàn
mìng
tiān
xīn
kāi
shì
shàng
chén
fēn
xiōng
zhōng
huǒ
yàn
bīng
jìng
xiāo
què
xīn
zhōng
lìn
yǎn
qián
shí
yǒu
yuè
dào
fēng
lái
xué
zhě
dòng
jìng
shū
cāo
xuān
hái
shì
duàn
liàn
wèi
shú
xīn
shén
hùn
xiáo
ěr
shì
cāo
cún
hán
yǎng
dìng
yún
zhǐ
shuǐ
zhōng
yǒu
yuān
fēi
yuè
de
jǐng
xiàng
fēng
kuáng
zhòu
chù
yǒu
tián
làng
jìng
de
fēng
guāng
cái
jiàn
chù
huà
zhī
miào
xīn
shì
míng
zhū
zhàng
zhī
yóu
míng
zhū
ér
hùn
shā
yóu
qíng
shí
chèn
tiē
zhī
yóu
míng
zhū
ér
shì
yín
huáng
zuì
nán
xué
zhě
huàn
gòu
bìng
ér
huàn
jié
bìng
zhī
nán
zhì
wèi
shì
zhàng
ér
wèi
zhàng
zhī
nán
chú
qiào
de
yào
kàn
wàn
yǒu
jiē
kōng
ér
xīn
cháng
lái
xìng
mìng
de
yào
rèn
de
zhēn
wàn
jiē
bèi
ér
xīn
cháng
shí
shí
miàn
shàng
sǎo
kāi
shí
céng
jiǎ
méi
cái
zēng
xiōng
zhōng
shù
dòu
chén
yán
fāng
jué
yǒu
wèi
wán
xīn
shàng
zhī
běn
lái
fāng
yán
le
xīn
jǐn
shì
jiān
zhī
cháng
dào
cái
kān
lùn
chū
shì
guǒ
wèi
hóng
huàn
wán
jīn
dùn
tiě
zhī
táo
róng
guǒ
wèi
hǎi
cháng
jiāng
huàn
héng
liú
zhī
néng
róng
bái
rén
nán
táo
qīng
zhī
guǐ
bào
hóng
yán
shī
zhì
kōng
hào
shǒu
zhī
bēi
shāng
huò
cái
zhī
xīn
xué
wèn
qiú
gōng
míng
zhī
niàn
qiú
dào
ài
zhī
xīn
ài
bǎo
jué
wèi
zhī
bǎo
guó
jiā
chū
niàn
zhǐ
chà
háo
ér
chāo
fán
shèng
rén
pǐn
qiě
pàn
xīng
yuān
rén
měng
rán
zhuǎn
niàn
zāi
bǎi
zhī
zhǐ
zài
niàn
xiáng
kāi
wàn
shàn
zhī
mén
cùn
xīn
sǔn
sāi
zhī
cái
kān
dào
zhī
mén
chí
chén
zhī
jiān
fāng
tiāo
shèng
xián
zhī
dān
róng
xìng
qíng
shàng
piān
biàn
便
shì
xué
wèn
xiāo
jiā
tíng
nèi
xián
xuě
cái
wèi
huǒ
nèi
zāi
lián
shì
yīn
rén
yán
ér
zhě
yǒu
hái
yǒu
zǒng
zhī
liǎo
liǎo
xìng
cóng
wài
jìng
ér
zhě
yǒu
de
hái
yǒu
shī
zǒng
zhī
xiū
xiū
qíng
zhī
tóng
chù
wèi
xìng
shě
qíng
xìng
jiàn
zhī
gōng
chù
wèi
shě
míng
jūn
zi
néng
miè
qíng
wéi
shì
píng
qíng
ér
néng
jué
wéi
guǎ
ér
biàn
ér
cāng
máng
xiàng
cháng
shí
niàn
niàn
shǒu
dìng
lín
ér
tān
liàn
xiàng
shēng
shí
shì
shì
kàn
qīng
niàn
guò
chà
sàng
shēng
píng
zhī
shàn
zhōng
shēn
jiǎn
chì
nán
gài
shì
zhī
qiān
cóng
gēng
zhěn
shàng
cān
kān
xīn
wèi
dòng
qíng
wèi
méng
cái
jiàn
běn
lái
miàn
xiàng
sān
shí
yǐn
shí
zhōng
ān
liàn
shì
wèi
nóng
xīn
dàn
yàn
fāng
wèi
qiè
shí
gōng
译文
简析
《菜根谭》是明朝还初道人洪应明收集编著的一部论述修养、人生、处世、出世的语录集,为旷古稀世的奇珍宝训。对于人的正心修身、养性育德,有不可思议的潜移默化的力量。
注释

作者简介

洪应明[hóng yīng míng]

洪应明,字自诚,号还初道人,里居、生卒年及生平均不详,明代思想家、学者,约明神宗万历中前后在世。除著名的《菜根谭》外,还编著《仙佛奇踪》四卷。 《四库全书总目提要》称此书多记佛老二家故事。《仙佛奇踪》书序中介绍,他“幼慕纷华,晚栖禅寂”,说明他早年热衷于仕途功名,晚年则归隐山林,修道求仙。万历三十年(1602年)前后曾经居住在南京秦淮河一带,潜心著述。