韩非子·喻老
hán fēi zi · yù lǎo
tiān
xià
yǒu
dào
huàn
yuē
jìng
chuán
yòng
yuē
què
zǒu
fèn
tiān
xià
dào
gōng
xiū
xiāng
shǒu
shù
nián
jiǎ
zhòu
shēng
shī
yàn
què
chù
wéi
ér
bīng
guī
yuē
róng
shēng
jiāo
rén
yǒu
xiàn
fēng
xuán
bào
zhī
jìn
wén
gōng
wén
gōng
shòu
ér
tàn
yuē
zhī
měi
wèi
zuì
zhì
guó
zhě
míng
hào
wèi
zuì
yǎn
wáng
shì
chéng
wèi
zuì
guó
shì
yuē
zuì
zhì
jiān
fàn
zhōng
háng
ér
gōng
zhào
hán
wèi
fǎn
zhī
jūn
bài
jìn
yáng
shēn
gāo
liáng
zhī
dōng
suì
bèi
fēn
shǒu
wéi
sōu
yuē
huò
zhī
jūn
chǎn
zhī
chéng
chuí
zhī
tīng
gōng
zhī
bāng
wáng
shēn
yuē
jiù
cǎn
bāng
cún
wèi
cháng
wáng
shēn
shēng
wèi
cháng
guì
hài
bāng
wáng
shēn
yuē
zhī
zhī
wèi
chǔ
zhuāng
wáng
shèng
shòu
yōng
guī
ér
shǎng
sūn
shū
áo
sūn
shū
áo
qǐng
hàn
jiān
zhī
shā
shí
zhī
chù
chǔ
bāng
zhī
chén
zài
shì
ér
shōu
wéi
sūn
shū
áo
zài
bāng
wèi
shōu
zhě
jiǔ
shì
ér
jué
yuē
shàn
jiàn
shàn
bào
tuō
sūn
shì
shì
chuò
sūn
shū
áo
zhī
wèi
zhì
zài
yuē
zhòng
wèi
yuē
jìng
zhòng
néng
shǐ
使
qīng
jìng
néng
shǐ
使
zào
yuē
zhòng
wèi
qīng
gēn
jìng
wèi
zào
jūn
yuē
jūn
zi
zhōng
xíng
zhòng
bāng
zhě
rén
jūn
zhī
zhòng
zhǔ
shēng
chuán
bāng
zhòng
zhě
suī
yǒu
dài
yún
zhōng
zhī
chāo
rán
zhào
zhǔ
wàn
chéng
zhī
zhǔ
ér
shēn
qīng
tiān
xià
shì
zhī
wèi
qīng
wèi
zhī
wèi
zào
shì
shēng
yōu
ér
yuē
qīng
shī
chén
zào
shī
jūn
zhǔ
zhī
wèi
shì
zhòng
zhě
rén
jūn
zhī
yuān
jūn
rén
zhě
shì
zhòng
rén
chén
zhī
jiān
shī
jiǎn
gōng
shī
zhī
tián
chéng
jìn
gōng
shī
zhī
liù
qīng
ér
bāng
wáng
shēn
yuē
tuō
shēn
yuān
shǎng
zhě
bāng
zhī
zài
jūn
zhì
chén
zài
chén
shèng
jūn
jūn
jiàn
shǎng
chén
sǔn
zhī
wéi
jūn
jiàn
chén
zhī
wéi
wēi
rén
jūn
jiàn
shǎng
rén
chén
yòng
shì
rén
jūn
jiàn
ér
rén
chén
chéng
wēi
yuē
bāng
zhī
shì
rén
yuè
wáng
huàn
ér
guān
zhī
bīng
shèng
rén
ài
líng
zhāng
zhī
jiāng
qiáng
zhī
huáng
chí
zhì
yuē
jiāng
zhī
zhāng
zhī
jiāng
ruò
zhī
qiáng
zhī
jìn
xiàn
gōng
jiāng
zhī
zhī
jiāng
chóu
yóu
zhī
guǎng
广
chē
yuē
jiāng
zhī
zhī
shì
xíng
ér
yào
gōng
tiān
xià
shì
wèi
wēi
míng
chù
xiǎo
ruò
ér
zhòng
bēi
wèi
sǔn
ruò
shèng
qiáng
yǒu
xíng
zhī
lèi
xiǎo
xíng
jiǔ
zhī
shǎo
yuē
tiān
xià
zhī
nán
shì
zuò
tiān
xià
zhī
shì
zuò
shì
zhì
zhě
yuē
nán
wèi
qiān
zhàng
zhī
lóu
zhī
xué
kuì
bǎi
chǐ
zhī
shì
zhī
yān
fén
yuē
bái
guī
zhī
xíng
sāi
xué
zhàng
rén
zhī
shèn
huǒ
shì
bái
guī
shuǐ
nán
zhàng
rén
huǒ
huàn
jiē
shèn
nàn
jìng
yuǎn
zhě
biǎn
què
jiàn
cài
huán
gōng
yǒu
jiān
biǎn
què
yuē
jūn
yǒu
zài
còu
zhì
jiāng
kǒng
shēn
huán
hóu
yuē
guǎ
rén
biǎn
què
chū
huán
hóu
yuē
zhī
hǎo
zhì
bìng
wéi
gōng
shí
biǎn
què
jiàn
yuē
jūn
zhī
bìng
zài
zhì
jiāng
shēn
huán
hóu
yīng
biǎn
què
chū
huán
hóu
yòu
yuè
shí
biǎn
què
jiàn
yuē
jūn
zhī
bìng
zài
cháng
wèi
zhì
jiāng
shēn
huán
hóu
yòu
yīng
biǎn
què
chū
huán
hóu
yòu
yuè
shí
biǎn
què
wàng
huán
hóu
ér
hái
zǒu
huán
hóu
shǐ
使
rén
wèn
zhī
biǎn
què
yuē
bìng
zài
còu
tāng
yùn
zhī
suǒ
zài
zhēn
shí
zhī
suǒ
zài
cháng
wèi
huǒ
zhī
suǒ
zài
suǐ
mìng
zhī
suǒ
shǔ
nài
jīn
zài
suǐ
chén
shì
qǐng
huán
hóu
tòng
shǐ
使
rén
suǒ
biǎn
què
táo
qín
huán
hóu
suì
liáng
zhī
zhì
bìng
gōng
zhī
còu
jiē
zhēng
zhī
xiǎo
zhě
shì
zhī
huò
yǒu
còu
zhī
yuē
shèng
rén
zǎo
cóng
shì
yān
jìn
gōng
zi
zhòng
ěr
chū
wáng
guò
zhèng
zhèng
jūn
shū
zhān
jiàn
yuē
xián
gōng
zi
jūn
hòu
dài
zhī
zhèng
jūn
tīng
shū
zhān
yòu
jiàn
yuē
hòu
dài
zhī
ruò
shā
zhī
lìng
yǒu
hòu
huàn
zhèng
jūn
yòu
tīng
gōng
zi
fǎn
jìn
bāng
bīng
zhèng
zhī
chéng
yān
jìn
xiàn
gōng
chuí
zhī
jiǎ
dào
ér
guó
dài
gōng
zhī
jiàn
yuē
chún
wáng
ér
chǐ
齿
hán
guó
xiāng
jiù
fēi
xiāng
jīn
jìn
miè
guó
míng
suí
zhī
wáng
jūn
tīng
shòu
ér
jiǎ
zhī
dào
jìn
guó
hái
fǎn
miè
èr
chén
zhě
jiē
zhēng
còu
zhě
ér
èr
jūn
yòng
rán
shū
zhān
gōng
zhī
guó
zhī
biǎn
què
ér
èr
jūn
tīng
zhèng
wáng
yuē
ān
chí
wèi
zhào
móu
zhě
zhòu
wèi
xiàng
zhù
ér
zi
wéi
xiàng
zhù
jiā
xíng
jiāng
zhī
bēi
xiàng
zhù
bēi
gēng
shū
huò
máo
xiàng
bào
tāi
máo
xiàng
bào
tāi
duǎn
ér
shí
máo
zhī
xià
jǐn
jiǔ
zhòng
guǎng
广
shì
gāo
tái
wèi
shǐ
nián
zhòu
wèi
ròu
shè
páo
luò
dēng
zāo
qiū
lín
jiǔ
chí
zhòu
suì
wáng
zi
jiàn
xiàng
zhù
zhī
tiān
xià
zhī
huò
yuē
jiàn
xiǎo
yuē
míng
gōu
jiàn
huàn
shēn
zhí
gān
wèi
wáng
néng
shā
chà
wén
wáng
jiàn
wáng
mén
yán
biàn
ér
wáng
qín
zhòu
yuē
shǒu
róu
yuē
qiáng
yuè
wáng
zhī
bìng
huàn
wáng
zhī
wáng
bìng
yuē
shèng
rén
zhī
bìng
bìng
shì
bìng
sòng
zhī
rén
ér
xiàn
zhī
zi
hǎn
zi
hǎn
shòu
rén
yuē
bǎo
wèi
jūn
zi
wèi
rén
yòng
zi
hǎn
yuē
ěr
wèi
bǎo
shòu
zi
wèi
bǎo
shì
rén
ér
zi
hǎn
yuē
ér
guì
nán
de
zhī
huò
wáng
shòu
寿
shū
ér
xíng
jiàn
féng
zhōu
féng
yuē
shì
zhě
wèi
wéi
shēng
shí
zhī
zhě
cháng
shì
shū
zhě
yán
yán
shēng
zhī
zhī
zhě
cáng
shū
jīn
zi
zhī
ér
xíng
shì
wáng
shòu
寿
yīn
fén
shū
ér
zhī
zhī
zhě
yán
tán
jiào
ér
huì
zhě
cáng
shū
qiè
shì
zhī
suǒ
guò
ér
wáng
shòu
寿
zhī
shì
xué
xué
yuē
xué
xué
guī
zhòng
rén
zhī
suǒ
guò
yǒu
cháng
róng
yīn
chéng
dǎo
zhī
yīn
suí
zhī
róng
jìng
jiàn
dòng
shùn
dào
sòng
rén
yǒu
wéi
jūn
xiàng
wèi
chǔ
zhě
sān
nián
ér
chéng
fēng
shā
jīng
háo
máng
fán
luàn
zhī
chǔ
zhī
zhōng
ér
bié
rén
suì
gōng
shí
sòng
bāng
liè
zi
wén
zhī
yuē
shǐ
使
tiān
sān
nián
ér
chéng
zhī
yǒu
zhě
guǎ
chéng
tiān
zhī
ér
zài
rén
zhī
shēn
suí
dào
zhī
shù
ér
xué
rén
zhī
zhì
jiē
zhī
xíng
dōng
gēng
zhī
jià
hòu
néng
xiàn
fēng
nián
zāng
huò
néng
è
rén
zhī
hòu
suí
rán
zāng
huò
yǒu
yuē
shì
wàn
zhī
rán
ér
gǎn
wèi
kōng
qiào
zhě
shén
míng
zhī
yǒu
ěr
jié
shēng
jīng
shén
jié
wài
mào
zhōng
zhǔ
zhōng
zhǔ
huò
suī
qiū
shān
cóng
shí
zhī
yuē
chū
zhī
tiān
xià
kuī
yǒu
zhī
tiān
dào
yán
shén
míng
zhī
shí
zhào
xiāng
zhǔ
xué
wáng
é
ér
zhú
sān
ér
sān
hòu
xiāng
zhǔ
yuē
zi
zhī
jiào
shù
wèi
jǐn
duì
yuē
shù
jǐn
yòng
zhī
guò
fán
zhī
suǒ
guì
ān
chē
rén
xīn
diào
ér
hòu
jìn
zhì
yuǎn
jīn
jūn
hòu
dǎi
chén
xiān
kǒng
dǎi
chén
yòu
dào
zhēng
yuǎn
fēi
xiān
hòu
ér
xiān
hòu
xīn
zài
chén
shàng
diào
jūn
zhī
suǒ
hòu
bái
gōng
shèng
luàn
cháo
dào
zhàng
ér
ruì
guàn
xuè
liú
zhì
ér
zhī
zhèng
rén
wén
zhī
yuē
zhī
wàng
jiāng
wèi
wàng
zāi
yuē
chū
yuǎn
zhě
zhì
shǎo
yán
zhì
zhōu
yuǎn
suǒ
zài
jìn
shì
shèng
rén
cháng
xíng
néng
bìng
zhì
yuē
xíng
ér
zhī
néng
bìng
shì
yuē
jiàn
ér
míng
suí
shí
shì
yīn
ér
gōng
yòng
wàn
zhī
néng
ér
huò
shàng
yuē
wèi
ér
chéng
chǔ
zhuāng
wáng
zhèng
sān
nián
lìng
zhèng
wèi
yòu
zuò
ér
wáng
yǐn
yuē
yǒu
niǎo
zhǐ
nán
fāng
zhī
sān
nián
chì
fēi
míng
hēi
rán
shēng
wèi
míng
wáng
yuē
sān
nián
chì
jiāng
zhǎng
fēi
míng
jiāng
guān
mín
suī
fēi
fēi
chōng
tiān
suī
míng
míng
jīng
rén
zi
shì
zhī
zhī
zhī
chù
bàn
nián
nǎi
tīng
zhèng
suǒ
fèi
zhě
shí
suǒ
zhě
jiǔ
zhū
chén
chǔ
shì
liù
ér
bāng
zhì
bīng
zhū
bài
zhī
zhōu
shèng
jìn
yōng
zhū
hóu
sòng
suì
tiān
xià
zhuāng
wáng
wèi
xiǎo
hài
shàn
yǒu
míng
zǎo
jiàn
shì
yǒu
gōng
yuē
wǎn
chéng
yīn
shēng
chǔ
zhuāng
wáng
yuè
zhuāng
zi
jiàn
yuē
wáng
zhī
yuè
yuē
zhèng
luàn
bīng
ruò
zhuāng
zi
yuē
chén
huàn
zhì
zhī
néng
jiàn
bǎi
zhī
wài
ér
néng
jiàn
jié
wáng
zhī
bīng
bài
qín
jìn
sàng
shù
bǎi
bīng
zhī
ruò
zhuāng
juē
wèi
dào
jìng
nèi
ér
néng
jìn
zhèng
zhī
luàn
wáng
zhī
ruò
luàn
fēi
yuè
zhī
xià
ér
yuè
zhì
zhī
wáng
nǎi
zhǐ
zhī
zhī
nán
zài
jiàn
rén
zài
jiàn
yuē
jiàn
zhī
wèi
míng
zi
xià
jiàn
céng
zi
céng
zi
yuē
féi
duì
yuē
zhàn
shèng
féi
céng
zi
yuē
wèi
zi
xià
yuē
jiàn
xiān
wáng
zhī
róng
zhī
chū
jiàn
guì
zhī
yòu
róng
zhī
liǎng
zhě
zhàn
xiōng
zhōng
wèi
zhī
shèng
jīn
xiān
wáng
zhī
shèng
féi
shì
zhì
zhī
nán
zài
shèng
rén
zài
shèng
yuē
shèng
zhī
wèi
qiáng
zhōu
yǒu
bǎn
zhòu
lìng
jiāo
suǒ
zhī
wén
wáng
fèi
zhòng
lái
qiú
yīn
zhī
shì
jiāo
xián
ér
fèi
zhòng
dào
zhōu
è
xián
zhě
zhī
zhì
fèi
zhòng
wén
wáng
tài
gōng
wèi
bīn
zhě
guì
zhī
ér
fèi
zhòng
bǎn
zhě
shì
ài
zhī
yuē
guì
shī
ài
suī
zhī
shì
wèi
yào
miào
译文
简析
《韩非子·喻老》出自《韩非子》。在短篇幅中,用二十五则历史故事和民间传说分别解释了《老子》十二章,其中《德经》八章、《道经》四章,使《老子》抽象的哲学思想有了具体可感的呈现,在中国哲学史和训诂学史上起着发凡起例的作用,同时也使他的刑名法术之学有了比较精深的理论凭藉。
注释

作者简介

韩非[hán fēi]

韩国都城新郑(今河南省新郑市)人,战国末期杰出的思想家、哲学家和散文家。韩非被誉为最得老子思想精髓的两个人之一。韩非将商鞅的“法”,申不害的“术”和慎到的“势”集于一身,是法家思想的集大成者;韩非将老子的辩证法、朴素唯物主义与法融为一体。韩非是韩王之子,荀子的学生,李斯的同学。著有《韩非子》一书,共五十五篇,十万馀字。在先秦诸子散文中独树一帜,呈现韩非极为重视唯物主义与效益主义思想,积极倡导君主专制主义理论,目的是为专制君主提供富国强兵的思想。韩非深爱自己的祖国韩国,但他的政治主张并不被韩王所重视,而秦王嬴政却为了得到韩非而出兵攻打韩国。李斯因嫉妒韩非的才能,将韩非害死在秦国。但是,韩非的法家思想却被秦王嬴政所重用,帮助秦国富国强兵,最终统一六国。韩非的思想深邃而又超前,对后世影响深远。《史记》载:秦王见《孤愤》、《五蠹》之书,曰:“嗟乎,寡人得见此人与之游,死不恨矣!”可知当时秦王的重视。《韩非子》也是间接补遗史书对中国先秦时期史料不足的参考重要来源之一,著作中许多当代民间传说和寓言故事也成为成语典故的出处。