申鉴·俗嫌
shēn jiàn · sú xián
huò
wèn
shì
yuē
fǒu
sǔn
yuē
wèi
”“
ér
xiōng
ér
jiù
zhī
wèi
ér
shì
xiōng
ér
dài
zhī
wèi
sǔn
huò
wèn
yuē
shí
qún
yuē
tiān
zhī
shù
fēi
xiōng
suǒ
shēng
dōng
fāng
zhǔ
shēng
zhě
xiān
西
fāng
zhǔ
shā
shēng
zhě
guǎ
nán
fāng
huǒ
zhī
jiāo
běi
fāng
shuǐ
dǎo
zhī
shěn
jiǎ
zi
mèi
shuǎng
yīn
miè
zhōu
xīng
xián
yáng
zhī
qín
wáng
hàn
lóng
huò
wèn
sān
zhī
wèi
zhōu
yīng
lóng
zhī
huì
jìn
xiáng
yuē
guān
shè
chén
guì
zhě
zhí
zhī
yān
jué
àn
ruò
yǒu
zuì
zhě
chù
zhī
zhēn
liáng
yān
shòu
huò
yuē
rán
yuè
fèi
yuē
fǒu
yuē
yuán
chén
xiān
wáng
suǒ
yòng
rén
chéng
tiān
dòng
jìng
yān
shùn
yān
shùn
yīn
yáng
shùn
chén
shùn
shù
nèi
yǒu
shùn
shí
wài
yǒu
shùn
wén
wén
shí
shùn
xiū
zhēng
zhī
rán
yīng
dào
quán
cháo
kǒng
yóu
è
míng
zhě
shùn
xīn
gǒu
shí
jiǎo
chéng
nán
huò
yuē
qǐng
zhě
chéng
jiē
shén
rán
yīng
jīng
zhī
shēng
zhāo
qǐng
shuò
tōng
zhī
yún
yún
yún
zāi
qǐng
yún
yún
jiǔ
shàn
yún
zāi
fēi
huò
qiān
fēi
qǐng
yīng
huò
wèn
qǐng
fǒu
yuē
yīng
gǎn
xìng
mìng
rán
fǒu
huò
wèn
è
yǒu
zhū
yuē
è
wèi
zhě
fēi
shēn
shén
shēn
shén
táo
fēi
shēn
táo
fēi
shén
chí
shēn
suí
tiān
wàn
zhū
zi
yǎn
zhī
ér
yuē
táo
huò
wèn
rén
xíng
yǒu
xiāng
yuē
gài
yǒu
zhī
yān
shén
xíng
róng
zhī
xiāng
bāo
rán
èr
zhī
xíng
cān
zhī
shí
xiāng
chéng
cān
xiāng
bài
shù
zhòng
biàn
duō
yǒu
shàng
zhōng
xià
pǐn
yún
ěr
huò
wèn
shén
xiān
zhī
shù
yuē
dàn
zāi
zhī
shèng
rén
xué
fēi
è
shēng
zhōng
shǐ
yùn
duǎn
cháng
shù
yùn
shù
fēi
rén
zhī
wèi
yuē
yǒu
xiān
rén
yuē
jiāo
yáo
guì
mǎng
chǎn
jiù
yǒu
xiān
rén
shū
lèi
huò
wèn
yǒu
shù
bǎi
suì
rén
yuē
chēng
huò
jié
yán
qiāng
hài
yǒng
bēn
shèng
yún
zhòng
shòu
寿
chēng
péng
yǒu
jùn
jié
huò
wèn
fán
shòu
寿
zhě
yǒu
dào
fēi
zhī
gōng
yuē
wéi
shòu
寿
wéi
néng
yòng
dào
wéi
néng
yòng
dào
xìng
shòu
寿
gǒu
fēi
xìng
xiū
zhì
xué
zhì
shèng
jìn
xìng
shòu
寿
yòng
dào
suǒ
jǐn
mìng
huò
yuē
rén
yǒu
biàn
huà
ér
xiān
zhě
xìn
yuē
wèi
zhī
qián
wén
rán
fēi
xiān
nán
huà
wèi
zhě
yǒu
rén
shēng
zhě
yǒu
rén
zhī
xìng
zāi
shù
cún
yān
huò
wèn
yuē
yǒu
yǎng
xìng
yuē
yǎng
xìng
bǐng
zhōng
shǒu
zhī
shēng
ér
ài
qīn
ài
ài
ài
shén
zhī
wèi
fǒu
xuān
guò
dàn
jūn
zi
jié
xuān
shǐ
使
yǒu
suǒ
yōng
zhì
hūn
luàn
bǎi
shēng
āi
děi
zhōng
suǒ
yǎng
shén
hán
xuān
yíng
xiāo
děi
zhōng
suǒ
yǎng
shàn
zhì
zhě
yóu
zhī
zhì
shuǐ
ruò
dǎo
yǐn
cáng
nèi
shì
guò
shī
zhōng
zhì
jiē
fēi
yǎng
xìng
zhī
shèng
shù
zhě
shēn
zhě
nèi
zhě
wài
xuān
ér
è
zhī
diào
ér
jiǎo
zhī
shén
píng
ér
zhī
yǒu
shī
zhě
shàn
yǎng
xìng
zhě
cháng
shù
ér
lín
èr
cùn
wèi
zhī
guān
guān
zhě
suǒ
guān
cáng
zhī
bǐng
shòu
zhǎng
zhě
guān
duǎn
zhě
shāo
shēng
mài
shāo
shén
shāo
yuè
zhì
jiān
ér
shū
shén
shāo
zhuān
zhì
guān
ér
yǎn
dào
zhě
cháng
zhì
guān
shì
wèi
yào
shù
fán
yáng
shēng
yǎng
yīn
xiāo
shā
zhī
yáng
yǎng
xìng
zhě
chóng
yáng
ér
chù
yīn
yáng
yuán
yīn
níng
yuán
yǒu
huǐ
níng
yǒu
xiōng
néng
wèi
chūn
hòu
tiān
chūn
ér
shēng
rén
rán
cún
chūn
ér
yào
zhě
liáo
suǒ
zhì
yào
ròu
shèng
shí
kuàng
yào
hán
zhì
zhì
yīn
yào
zhī
yòng
wéi
shì
wéi
hài
ruò
píng
yǒu
shāng
wéi
zhēn
huǒ
zhī
yǎng
xìng
zhě
duō
wéi
zài
jié
zhī
ér
huò
wèn
rén
zhě
shòu
寿
wèi
yuē
rén
zhě
nèi
shāng
xìng
wài
shāng
shàng
wéi
tiān
xià
wéi
rén
chù
zhèng
zhōng
xíng
shén
jiù
zhēng
zhì
ér
xiū
jiā
zhī
shòu
寿
zhī
shù
yuē
yán
rǎn
yuē
mìng
mài
zhōng
xià
huā
chūn
suī
yún
duǎn
zhǎng
zài
zhōng
huò
wèn
huáng
bái
zhī
chóu
yuē
lùn
zhī
dāng
fán
zhí
wèi
shuò
wèi
tóng
rán
yàn
rán
guǐ
zāi
quǎn
yáng
zhī
ròu
zào
niú
rán
shì
chēng
wěi
shū
zhòng
zhī
zuò
chén
yuè
shū
kōng
shuǎng
biàn
zhī
gài
wěi
yǒu
zhōng
xīng
zhī
qián
zhōng
zhāng
zhī
zhī
zuò
huò
yuē
yuē
zhòng
zhòng
ruò
zhě
zhòng
ér
rán
wèi
shí
shǒu
fēi
zhòng
zhī
zuò
huò
yuē
fán
zhū
yuē
zhòng
zhī
zuò
fǒu
yǒu
yān
fán
zài
shàng
zhě
shòu
yán
tīng
shù
cǎi
huá
míng
xīng
wěi
shì
yán
yǒu
yòng
shù
yǒu
diǎn
míng
yǒu
shí
shì
yǒu
gōng
译文
简析
《申鉴》是中国东汉末思想家荀悦的政治、哲学论著。《后汉书》本传说,荀悦志在匡辅献帝,因曹操揽政,“谋无所用,乃作《申鉴》”。意为重申历史经验,供皇帝借鉴。全书5卷,包括《政体》、《时事》、《俗嫌》、《杂言》5篇。明代黄省曾做了注释,有明嘉靖四年黄氏文始堂刊本,涵芬楼《四部丛刊》影印明文始堂本等。《申鉴》有明黄省曾所作注,《四库全书总目》称其“引据博洽,多得悦旨”。有《龙溪精舍丛书》本、《小万卷楼丛书》本以及《四部丛刊》影印明文始堂刊本。
注释

作者简介

荀悦[xún yuè]

荀悦(148~209),字仲豫,颍川颍阴(今河南许昌)人。东汉史学家、政论家,思想家。名士荀淑之孙,司空荀爽之侄,其父荀俭早卒。 汉灵帝时期宦官专权,荀悦隐居不出。献帝时,应曹操之召,任黄门侍郎,累迁至秘书监、侍中。侍讲于献帝左右,日夕谈论,深为献帝嘉许。后奉汉献帝命以《左传》体裁为班固《汉书》作《汉纪》,写成《汉纪》30篇。建安十四年(209年)逝世,年六十二。 荀悦另著有《申鉴》5篇,抨击谶纬符瑞,反对土地兼并,主张为政者要兴农桑以养其性,审好恶以正其俗,宣文教以章其化,立武备以秉其威,明赏罚以统其法,表现了他的社会政治思想。还著有《崇德》。