史记 · 七十列传 · 东越列传
shǐ jì · qī shí liè zhuàn · dōng yuè liè zhuàn
mǐn
yuè
wáng
zhū
yuè
wáng
hǎi
wáng
yáo
zhě
xiān
jiē
yuè
wáng
gōu
jiàn
zhī
hòu
xìng
zōu
shì
qín
bìng
tiān
xià
jiē
fèi
wèi
jūn
zhǎng
wèi
mǐn
zhōng
jùn
zhū
hóu
pàn
qín
zhū
yáo
yuè
guī
yáng
lìng
ruì
suǒ
wèi
jūn
zhě
cóng
zhū
hóu
miè
qín
dāng
shì
zhī
shí
xiàng
zhǔ
mìng
wáng
chǔ
hàn
xiàng
zhū
yáo
yuè
rén
zuǒ
hàn
hàn
nián
zhū
wèi
mǐn
yuè
wáng
wáng
mǐn
zhōng
dōu
dōng
xiào
huì
sān
nián
gāo
shí
yuè
gōng
yuē
mǐn
jūn
yáo
gōng
duō
mín
biàn
便
nǎi
yáo
wèi
dōng
hǎi
wáng
dōu
dōng
ōu
shì
hào
wèi
dōng
ōu
wáng
hòu
shù
shì
zhì
xiào
jǐng
sān
nián
wáng
fǎn
cóng
mǐn
yuè
mǐn
yuè
wèi
kěn
xíng
dōng
ōu
cóng
nǎi
dōng
ōu
shòu
hàn
gòu
shā
wáng
dān
jiē
zhū
guī
guó
wáng
zi
zi
wáng
zǒu
mǐn
yuè
yuàn
dōng
ōu
shā
cháng
quàn
mǐn
yuè
dōng
ōu
zhì
jiàn
yuán
sān
nián
mǐn
yuè
bīng
wéi
dōng
ōu
dōng
ōu
shí
jǐn
kùn
qiě
jiàng
nǎi
shǐ
使
rén
gào
tiān
zi
tiān
zi
wèn
tài
wèi
tián
fén
fén
duì
yuē
yuè
rén
xiāng
gōng
cháng
yòu
shù
fǎn
fán
zhōng
guó
wǎng
jiù
qín
shí
shǔ
shì
zhōng
dài
zhuāng
zhù
fén
yuē
huàn
néng
jiù
néng
chéng
néng
zhī
qiě
qín
xián
yáng
ér
zhī
nǎi
yuè
jīn
xiǎo
guó
qióng
kùn
lái
gào
tiān
zi
tiān
zi
zhèn
dāng
ān
suǒ
gào
yòu
zi
wàn
guó
shàng
yuē
tài
wèi
wèi
chū
wèi
chū
bīng
jùn
guó
nǎi
qiǎn
zhuāng
zhù
jié
bīng
huì
huì
tài
shǒu
wèi
bīng
zhù
nǎi
zhǎn
zhǐ
suì
bīng
hǎi
jiù
dōng
ōu
wèi
zhì
mǐn
yuè
yǐn
bīng
ér
dōng
ōu
qǐng
guó
zhōng
guó
nǎi
zhòng
lái
chù
jiāng
huái
zhī
jiān
mǐn
yuè
yuè
rén
de
zhī
dōng
hǎi
zhǐ
jīn
zhè
jiāng
nán
kào
hǎi
de
yáo
rén
míng
xiān
xiān
hòu
wén
fèng
mǐn
yuè
xiān
zhī
xiān
tóng
zōu
dāng
wèi
luò
àn
chén
zhí
shǐ
xīn
zhèng
wéi
zōu
wèi
xìng
wén
zài
mǐn
yuè
chuán
wén
wèi
luò
zhī
jūn
zhǎng
zhǐ
shǎo
shù
mín
de
shǒu
lǐng
pàn
tōng
pàn
zhǔ
mìng
chí
xiàng
zhū
hóu
mìng
lìng
de
quán
wáng
méi
yǒu
fēng
zhū
yáo
wèi
wáng
hàn
nián
hàn
gāo
nián
qián
202)
2
0
àn
2
chēng
hàn
cóng
liú
bāng
gōng
yuán
qián
èr
liù
nián
bèi
xiàng
fēng
wèi
hàn
wáng
kāi
shǐ
wáng
chēng
wáng
jiù
yuán
lái
de
fāng
dōu
jiàn
chéng
xiào
huì
sān
nián
hàn
huì
sān
nián
qián
192)
1
liè
9
2
yuè
gōng
yuè
guó
de
gōng
láo
biàn
yuàn
guī
便
xiào
jǐng
sān
nián
hàn
jǐng
sān
nián
qián
154)
wáng
fǎn
1
jǐng
5
4
sān
nián
zhēng
yuè
wáng
lián
zhào
chǔ
děng
guó
dòng
le
suǒ
wèi
zhǎn
cháo
cuò
qīng
jūn
de
guó
zhī
luàn
shì
xiáng
juǎn
bǎi
liù
wáng
liè
zhuàn
cóng
mǐn
yuè
wèi
xiǎng
ràng
mǐn
yuè
gēn
suí
zào
fǎn
cóng
suí
gòu
zhòng
jīn
shōu
mǎi
juǎn
bǎi
liù
wáng
liè
zhuàn
cóng
mǐn
yuè
wèi
xiǎng
ràng
mǐn
yuè
gēn
suí
zào
fǎn
cóng
suí
zhòng
jīn
shōu
juǎn
bǎi
liù
wáng
liè
zhuàn
zài
hàn
shǐ
rén
dàn
dōng
yuè
dōng
yuè
使
dài
wáng
wáng
chū
láo
jūn
shǐ
rén
dàn
shā
wáng
shèng
tóu
使
chí
chuán
wén
shā
wáng
dān
shā
wáng
dān
zhū
guī
guó
zhǐ
huí
dào
dōng
yuè
běn
wáng
zǒu
táo
pǎo
jiàn
yuán
sān
nián
gōng
yuán
qián
sān
nián
jiàn
yuán
wèi
hàn
nián
hào
qián
140—
qián
135)
fán
rǎo
1
4
jié
0
nán
zhì
1
wèn
3
5
zhǐ
shì
huàn
dān
xīn
chéng
guǒ
quán
zhěng
nǎi
zhǐ
zhèn
jiù
zhù
ān
suǒ
chǔ
(sù,
gào
zi
zhè
shì
yǎng
ài
de
s
ù
tóng
shāng
liáng
shì
qíng
bīng
dài
diào
bīng
qiǎn
jiàng
de
xìn
tóng
zhù
xíng
zhōng
fēn
wèi
èr
yòu
cún
cháo
tíng
zuǒ
yóu
bèi
qiǎn
jiàng
shuài
bǎo
cún
yǒu
shì
diào
qiǎn
wèi
zhèng
jié
yóu
chí
jié
jié
wèi
shǐ
zhě
xìn
tōng
hòu
wén
zhì
jiàn
yuán
liù
使
nián
duàn
mǐn
yuè
wáng
yǐng
bīng
hàn
、“
gōng
dǐng
liù
nián
qiū
duàn
bīng
hàn
dào
děng
zhōng
de
jūn
tóng
míng
gào
zhǐ
zhǐ
huáng
de
mìng
lìng
zhǐ
tóng
zhǐ
zhōng
guó
qiān
dào
zhōng
yuán
quán
zhì
jiàn
yuán
liù
nián
mǐn
yuè
nán
yuè
nán
yuè
shǒu
tiān
zi
yuē
gǎn
shàn
bīng
ér
wén
shàng
qiǎn
xíng
wáng
huī
chū
zhāng
nóng
hán
ān
guó
chū
huì
jiē
wèi
jiāng
jūn
bīng
wèi
lǐng
mǐn
yuè
wáng
yǐng
bīng
xiǎn
shàn
nǎi
xiāng
zōng
móu
yuē
wáng
shàn
bīng
nán
yuè
qǐng
tiān
zi
bīng
lái
zhū
jīn
hàn
bīng
zhòng
qiáng
jīn
xìng
shèng
zhī
hòu
lái
duō
zhōng
miè
guó
ér
zhǐ
jīn
shā
wáng
xiè
tiān
zi
tiān
zi
tīng
bīng
guó
wán
tīng
nǎi
zhàn
shèng
wáng
hǎi
jiē
yuē
shàn
shā
wáng
shǐ
使
shǐ
使
fèng
tóu
zhì
xíng
xíng
yuē
suǒ
wèi
lái
zhě
zhū
wáng
jīn
wáng
tóu
zhì
xiè
zuì
zhàn
ér
yún
yān
nǎi
biàn
便
àn
bīng
gào
nóng
jūn
ér
shǐ
使
shǐ
使
fèng
wáng
tóu
chí
bào
tiān
zi
zhào
liǎng
jiàng
bīng
yuē
yǐng
děng
shǒu
è
zhū
sūn
yáo
jūn
chǒu
móu
yān
nǎi
shǐ
使
láng
zhōng
jiāng
chǒu
wèi
yuè
yáo
wáng
fèng
mǐn
yuè
xiān
shàn
shā
yǐng
wēi
xíng
guó
guó
mín
duō
shǔ
qiè
wèi
wáng
yáo
wáng
néng
jiǎo
zhòng
chí
zhèng
tiān
zi
wén
zhī
wèi
shàn
xīng
shī
yuē
shàn
shù
yǐng
móu
luàn
ér
hòu
shǒu
zhū
yǐng
shī
láo
yīn
shàn
wèi
dōng
yuè
wáng
yáo
wáng
bìng
chǔ
shàn
shàn
wén
shì
qíng
bào
gào
shàng
shǐ
使
shàng
tīng
dào
xiāng
zhǐ
mǐn
yuè
de
chéng
xiàng
qǐng
zhǐ
xiàng
hàn
tiān
zi
qǐng
shì
xìng
jiǎo
xìng
xiè
xiè
zuì
rán
wán
bǎo
quán
wán
zhěng
tiě
bǐng
xiǎo
máo
zhǐ
shā
fèng
tōng
pěng
zhǐ
sòng
zhì
sòng
dào
xíng
zhǐ
wáng
huī
yún
chú
cǎo
zhǐ
xiāo
chú
pián
便
yi
fāng
biàn
便
líng
huó
chǔ
shì
qíng
àn
bīng
tíng
zhǐ
jūn
shì
huó
dòng
nóng
jūn
zhǐ
hán
ān
guó
de
jūn
duì
shǒu
è
shǒu
xiān
zuò
huài
shì
de
rén
zhǐ
shǒu
xiān
tiāo
zhàn
zhēng
de
rén
chǒu
rén
míng
cān
jiā
fèng
shì
fèng
wēi
wēi
wàng
xíng
chuán
jiǎo
jiǎo
zhèng
chí
zhèng
bǎo
chí
zhèng
dào
láo
láo
yīn
shì
zhì
yuán
dǐng
nián
nán
yuè
fǎn
dōng
yuè
wáng
shàn
shàng
shū
qǐng
qiān
rén
cóng
lóu
chuán
jiāng
jūn
jiā
děng
bīng
zhì
jiē
yáng
hǎi
fēng
wèi
jiě
xíng
chí
liǎng
duān
yīn
shǐ
使
nán
yuè
hàn
pān
zhì
shì
shí
lóu
chuán
jiāng
jūn
yáng
shǐ
使
shǐ
使
shàng
shū
yuàn
biàn
便
yǐn
bīng
dōng
yuè
shàng
yuē
shì
láo
juàn
bīng
lìng
zhū
xiào
tún
zhāng
méi
lǐng
dài
mìng
yuán
dǐng
liù
nián
qiū
shàn
wén
lóu
chuán
qǐng
zhū
zhī
hàn
bīng
lín
jìng
qiě
wǎng
nǎi
suì
fǎn
bīng
hàn
dào
hào
jiāng
jūn
zōu
děng
wèi
tūn
hàn
jiāng
jūn
bái
shā
lín
méi
lǐng
shā
hàn
sān
xiào
wèi
shì
shí
hàn
shǐ
使
nóng
zhāng
chéng
shān
zhōu
hóu
chǐ
齿
jiāng
tún
gǎn
què
jiù
biàn
便
chù
jiē
zuò
wèi
nuò
zhū
shàn
zhà
mín
wèi
wàng
yán
tiān
zi
qiǎn
héng
méi
jiāng
jūn
hán
shuō
chū
zhāng
hǎi
cóng
dōng
fāng
wǎng
lóu
chuán
jiāng
jūn
yáng
chū
lín
zhōng
wèi
wáng
wēn
shū
chū
méi
lǐng
yuè
hóu
wèi
chuán
xià
lài
jiāng
jūn
chū
ruò
xié
bái
shā
yuán
fēng
yuán
nián
dōng
xián
dōng
yuè
dōng
yuè
bīng
xiǎn
shǐ
使
xùn
běi
jiāng
jūn
shǒu
lín
bài
lóu
chuán
jiāng
jūn
shù
xiào
wèi
shā
zhǎng
lóu
chuán
jiāng
jūn
qián
táng
yuán
zhōng
zhǎn
xùn
běi
jiāng
jūn
wèi
ér
hóu
bīng
wèi
wǎng
yuán
dǐng
hàn
nián
hào
qián
116-
1
qián
1
111)
6
-
hǎi
fēng
1
1
1
hǎi
fēng
xiān
làng
jiě
jiě
shì
zhǐ
jiè
kǒu
chí
liǎng
duān
cǎi
liǎng
zuì
de
zhèng
yīn
àn
zhōng
biàn
shùn
biàn
yǐn
bīng
便
lǐng
bīng
便
yìng
méi
lǐng
méi
lǐng
hàn
dào
hàn
jūn
jīng
guò
de
dào
hào
jiā
fēng
míng
hào
yuán
lái
de
cóng
qián
de
chǐ
liú
chǐ
yuán
shuò
齿
nián
齿
qián
125)
shòu
fēng
shān
zhōu
hóu
1
2
yuán
5
dǐng
nián
qián
112)
bèi
miǎn
hóu
jué
suǒ
zhè
1
1
chēng
2
shān
zhōu
hóu
jiāng
tún
bīng
zhù
fáng
què
tuì
jiù
wǎng
biàn
chù
fāng
biàn
yǒu
退
de
fāng
zuò
便
yīn
fàn
便
zuì
wèi
nuò
qiè
nuò
jūn
wàng
yán
wàng
shí
de
yán
lùn
yuè
hóu
jiàng
hàn
hòu
bèi
fēng
wèi
hóu
de
liǎng
nán
yuè
rén
yán
jiǎ
rèn
chuán
jiāng
jūn
rèn
xià
lài
zuò
xià
jiāng
jūn
yuán
fēng
hàn
liù
nián
hào
qián
110-
qián
105)
xiàng
bīng
1
1
de
0
jūn
-
duì
1
0
5
yuè
yǎn
hóu
yáng
qián
zài
hàn
hàn
shǐ
使
guī
shàn
shàn
tīng
héng
hǎi
jiāng
jūn
xiān
zhì
yuè
yǎn
hóu
yáng
bǎi
rén
fǎn
gōng
yuè
jūn
hàn
yáng
cóng
jiàn
chéng
hóu
áo
cóng
yáo
wáng
móu
yuē
hóu
shàn
shǒu
è
jié
shǒu
shǔ
jīn
hàn
bīng
zhì
zhòng
qiáng
shā
shàn
guī
zhū
jiāng
tǎng
xìng
de
tuō
nǎi
suì
shā
shàn
zhòng
jiàng
héng
hǎi
jiāng
jūn
fēng
yáo
wáng
dōng
chéng
hóu
wàn
fēng
jiàn
chéng
hóu
áo
wèi
kāi
líng
hóu
fēng
yuè
yǎn
hóu
yáng
wèi
běi
shí
hóu
fēng
héng
hǎi
jiāng
jūn
shuō
wèi
àn
dào
hóu
fēng
héng
hǎi
xiào
wèi
wèi
liáo
àn
hóu
zhě
chéng
yáng
gòng
wáng
wèi
hǎi
cháng
hóu
zuò
shī
hóu
jiù
cóng
jūn
gōng
zōng
shì
hóu
zhū
jiāng
jiē
chéng
gōng
fēng
dōng
yuè
jiāng
duō
jūn
hàn
bīng
zhì
jūn
jiàng
fēng
wèi
hóu
shì
tiān
zi
yuē
dōng
yuè
xiá
duō
mǐn
yuè
hàn
shù
fǎn
zhào
jūn
jiē
jiāng
mín
chù
jiāng
huái
jiān
dōng
yuè
suì
yuè
yǎn
hóu
zhǐ
dōng
yuè
yǎn
hóu
yóu
cóng
gēn
tóng
shuài
lǐng
zhǐ
áo
suǒ
shuài
lǐng
de
xià
guān
jié
shǒu
jié
chí
shǔ
men
tǎng
tōng
tǎng
huò
xìng
jiǎo
xìng
tuō
zhǐ
táo
tuō
bèi
shā
de
mìng
yùn
xiá
zhǐ
shì
xiá
xiǎo
shān
shì
xiǎn
yào
kōng
tài
shǐ
gōng
yuē
yuè
suī
mán
xiān
cháng
yǒu
gōng
mín
zāi
jiǔ
shǔ
dài
cháng
wèi
jūn
wáng
jiàn
chēng
rán
shàn
zhì
miè
guó
qiān
zhòng
xiān
miáo
yáo
wáng
děng
yóu
shàng
fēng
wèi
wàn
hòu
yóu
zhī
yuè
shì
shì
wèi
gōng
hóu
gài
zhī
liè
译文
闽越王无诸同越东海王摇,他们的祖先都是越王句践的后代,姓驺。秦朝吞并天下后,都被废除王号,成为君长,把他们这地方设置为闽中郡。待到诸侯反叛秦朝,无诸和摇便率领越人归附鄱阳县令吴芮,就是人们所说的鄱君,跟随诸侯灭亡了秦国。在当时,项籍把持向诸侯发布命令的大权,没有立无诸和摇为王,因此,他们没有归附楚王。汉王攻击项籍,无诸和摇就率领越人辅助汉王。汉王五年(前202)时,重新立无诸为闽越王,在原先的闽中这地方称王,建都在东冶。汉惠帝三年,列举高帝时越人的辅佐之功,朝廷认为闽君摇的功劳多,他的百姓也愿意归附,于是就立摇当了东海王,建都在东瓯,世俗之人称他为东瓯王。过了几代人之后,到汉景帝三年(前154)时,吴王刘濞谋反,想让闽越跟随他反叛汉朝,闽越不肯采取行动,只有东瓯跟随吴王造反。等到吴国被攻破,东瓯接受了汉朝的重金收买,在丹徙杀死了吴王刘濞,因此都没有被诛杀,回到了自己的国中。 吴王的儿子子驹逃亡到闽越,怨恨东瓯杀了他父亲,经常劝说闽越去攻打东瓯。到汉武帝建元三年(前138),闽越出动军队围攻东瓯。东瓯粮食用尽了,蒙受困难,将要投降,就派人向汉天子告急。天子向田蚡询问此事,田蚡回答说:“越人之间相互攻打,本来是常有的事,其态度又反复无常,不值得烦扰中国前去救援。从秦朝就开始抛弃他们,不把他们当做从属国。”于是中大夫庄助就诘难田蚡说:“只是担心力量不足,援救不了他们,恩德浅薄,不能覆盖他们;如果真有能力救助他们,为何要抛弃他们呢?而且秦国连整个咸阳都抛弃了,何况是越人呢!如今小国在遇到困难没办法时,来向天子告急,天子不去救援,他们将向哪里去诉苦求救呢?天子又怎样来养育保护万国民众呢?”天子说:“大尉的主张不值得商议。我刚即位,也不想拿出虎符从郡国调动军队去打仗。”于是就派遣庄助拿着符节到会稽去调兵出征。会稽太守想对抗命令,不给庄助调兵出征,庄助就杀了一位军司马,明白地申明天子的旨意,会稽太守才发兵从海上去救援东瓯。军队尚未到达东瓯,闽越就领兵撤离了。东瓯请求把全国都迁徙到中国去,于是就率领全体民众到中国来,居住在江淮一带。 到建元六年(前135),闽越攻打南越。南越遵守天子的约束,不敢擅自发兵回击,而把这事报告天子。天子派遣大行王恢领兵走出豫章,大农韩安国走出会稽,都担任将军之职。他们的军队还未越过阳山岭,闽越王郢就派出军队守在险要的地方,对抗汉朝军队。郢的弟弟馀善就和东越丞相及宗族之人商量说:“我们的国王因为擅自发兵攻打南越,没有向天子请示,所以天子派兵来讨伐。如今汉朝军队众多而强大,现·在就是侥幸战胜他们,天子以后必然还会派更多的军队来,直到把我们国家消灭为止。现·在如果我们把国王杀了,向天子谢罪,天子要是接受了我们的要求,就能停止战争,我们的国家必定会完整保存下来。如果天子不理睬我们的谢罪表现,我们就奋力战斗,要是不能取胜,我们就逃到海里去。”大家都说:“好注意!”于是就用铁把小矛杀死了郢,派使者带着他的头送给了大行王恢。王恢说:“我军来这里就是为了诛杀东越王,现·在王的头已经送到,东越也已谢罪,没有打仗就消除了祸患,没有比这再大的好处了。”就用灵活方便的方式停止了军事行动,并把情况告知了大农韩安国,又派使者携带王的人头急驰长安,报告天子。天子下诏书,让王恢和韩安国的军队停止军事行动,说:“东越王郢等首先作恶,只有无诸的孙子繇君丑没有参与这个阴谋。”天子便派郎中将去立丑当越繇王,奉行对闽越王的祭祀之礼。 馀善杀了郢以后,他的威望传布全国,国中的百姓多半归属于他,他就暗中自立为王。繇王不能矫正他的民众的错误,使他们保持正道。天子听到这事后,认为不值得为馀善的事再兴师动众,说:“馀善屡次同郢阴谋作乱,以后却首先杀了郢,使汉军得以避免劳苦。”于是就立馀善做东越王,同繇王同时并处。 到了元鼎五年(前112),南越造反,东越王馀善向汉朝天子上书,请求率兵八千人跟随楼船将军去攻打吕嘉等。待到他的军队到达揭阳时,他就以海上出现大风巨浪为借口,不再向前进军,采取骑墙观望的态度,暗中又派使者与南越联系。等到汉军攻陷番禺,东越的军队也未到。这时楼船将军杨仆派使者向天子上书,愿意乘便领兵去攻打东越。天子说士卒已经劳累疲倦,没有批准楼船将军的请求,停止了军事行动,下令诸位校官,让他们驻军在豫章的梅岭等候命令。 元鼎六年(前111)秋天,馀善听说楼船将军请求讨伐他,而且汉军已经进逼东越边境,将要攻过来了,于是他就造反,派兵到汉军的必经之路作抵抗。他还给将军驺力等加上了“吞汉将军”的封号,大军进入白沙、武林和梅岭,杀了汉军的三个校尉。这时,汉朝派遣大农张成、原山州侯刘齿率兵驻守在这里,不敢去进攻东越的军队,退到有利地方,呆在那里。后来他们犯了畏惧敌人、怯懦软弱的罪而被杀。 馀善刻了“武帝”的印玺而自立为皇帝,欺诈他的百姓,说了些虚妄不实的话。汉天子派遣横海将军韩说从句章出发,渡海从东边进军;楼船将军杨仆从武林出发;中尉王温舒从梅岭出发;投降汉朝而被封侯的两个越人做了戈船将军和下濑将军,他们从若邪、白沙出发。元封元年冬天,这些将军都领兵进入东越。东越一向派兵防守在险要的地方,派徇北将军守卫武林,打败了楼船将军的几个校尉,杀死了长吏。楼船将军率领钱塘人辕终古杀了徇北将军,被封作御儿侯。他自己的军队却没有前往武林。 东越 原来的越衍侯吴阳在此之前留在汉朝,汉朝派他回到东越劝说馀善。馀善不听劝告。等到横海将军韩说率兵先到了东越,越衍侯吴阳就率领他的邑中的七百人叛变东越,在汉阳攻击东越。他同建成侯敖及其部下,同繇王居股商量说:“馀善首先作乱,劫持我们这些人。如今汉朝大军已到,兵多势强,我们设计杀害馀善,各自归顺汉朝的将军们,或许能侥幸解脱罪过。”于是大家共同杀了馀善,率领他们的兵士投降了横海将军。因此汉朝封繇王居股当了东成侯,食邑一万户;封建成侯敖当了开陵侯;封越衍侯吴阳为北石侯;封横海将军韩说当了按道侯;封横海校尉刘福当了缭荌(yīng,英)侯。刘福是成阳共王刘喜的儿子,原先为海常侯,因为犯法而失掉侯爵。从前参军也没立军功,因为是宗室子弟的原因而被封侯。其余各位将军都没有战功,所以都没受封。东越的将军多军,在汉军到来时,放弃了他的军队投降了,因而被封为无锡侯。 于是汉天子说东越狭小而多险阻之地,闽越强悍,屡次反复无常。因而命令军官们率领全部东越民众迁徙到江淮一带居住。东越这地方变成了空虚之地。 太史公说:“越国虽然是蛮夷,他的祖先难道对民众曾经有过很大的功德?不然,为何世代相传得那么久远?经历了几代都常常当君王,而句践竟一度称霸。然而馀善竟然做出大逆不道的事情,国家被消灭,百姓被迁徙。他们祖先的后代子孙繇王居股等还被封为万户侯,由此可知,东越世世代代都当公侯。大概这就是大禹所留下的功业吧。
简析
《东越列传》是西汉史学家司马迁创作的一篇文言文,收录于《史记》中。记述了东越的变迁史实,可分为两部分。前段写秦末汉初时,东越由郡县变为闽越国和东海国,勾践的后裔无诸成为闽越王,摇成为东海王。后来,东海王助汉诛杀叛乱首领吴王濞而迁处江淮间。馀善杀闽越王郢而得立东越王。第二段写馀善谋反而被杀,东越国重新变为郡县,其民迁处江淮间。
注释

作者简介

司马迁[sī mǎ qiān]

司马迁,字子长,西汉夏阳(今陕西韩城,一说山西河津)人,中国古代伟大的史学家、文学家,被后人尊为“史圣”。他最大的贡献是创作了中国第一部纪传体通史《史记》(原名《太史公书》)。《史记》记载了从上古传说中的黄帝时期,到汉武帝元狩元年,长达3000多年的历史。司马迁以其“究天人之际,通古今之变,成一家之言”的史识完成的史学巨著《史记》,是“二十五史”之首,被鲁迅誉为“史家之绝唱,无韵之《离骚》”。